کتاب جهانگردی و جهانگردان غرب و شرق تمدن اسلامی (جهانگردان اندلس) نوشته عبدالواحد ذنون طه؛ ترجمه دکتر حجت رسولی، استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، منتشر شد.
این کتاب برای نخستین بار در سال 1401، در 222 صفحه در قطع وزیری و در انتشارات دانشگاه شهید بهشتی منتشر شده است و با قیمت 1.110.000 ریال عرضه میشود.
اندلس بهواسطه قرارگرفتن در بخشی از اروپا و هممرزبودن و همسایگی با برخی شهرهای کشورهای اروپاییِ آن روزگار، با غربیان تبادل علمی داشت و عامل انتقال علوم و دانشهای مسلمانان به اروپای آن روز بود. در واقع، مسافران و جهانگردانی که از اندلس به شرق سفر میکردند و بازمیگشتند در انتقال علوم به کشورهای غربی نقشی مهم داشتند، بهویژه که اروپاییان به پیشرفتهای علمی مسلمانان پی برده بودند و به شیوههای گوناگون میکوشیدند از این پیشرفتها مطلع شوند و این موضوع را با ترجمه آثار علمی مسلمانان به زبان لاتین و اعزام هیئتهای علمی و گروههای دانشجویی محقق میساختند که دوری راه و بُعد مسافت خود گواه اهمیت این سفرهاست. جهانگردان اندلس رنجهای بسیاری را بهواسطۀ دوری راه بر خود هموار میکردند که در این کتاب نویسنده افزون بر بیان سفرهایی که به شهرهای اطراف ایران مانند موصل و بغداد و بصره شده است، فصلی را به سفر از اندلس به ایران و ماوراءالنهر اختصاص داده که اهمیتی ویژه دارد و در واقع، بخشی از تاریخ سرزمین ایران و ارتباط آن با دیگر مناطق است. شناخت جهانگردان مشهوری که پا از عالم اسلام فرا نهادند و خود را به سرزمینهای دوردست در چین و ماچین رساندند و شناخت افرادی که از اندلس به ایران آمدند و آنان که از ایران به اندلس سفر کرده، در آنجا ماندهاند یا پس از انجام مقاصد و اهداف علمی و اجتماعی به موطن خود بازگشتهاند نیز بسیار بااهمیت است و خود زمینهساز پژوهشهای علمی جدید بهشمار میآید.
طه ذنون، نویسندۀ کتاب، اساس پژوهش خود را بر تاریخ و تمدن اندلس استوار ساخته و آثار پرشماری در این زمینه بر جای گذاشته است که هریک در نوع خود اثری ارزشمند بهشمار میآید و ناگفته پیداست که کتاب جهانگردی و جهانگردان غرب و شرق تمدن اسلامی (جهانگردان اندلس) نیز با استناد به منابع متعدد و متنوع نگاشته شده و از آثار معتبر و مهم در شناخت تاریخ روابط متقابل علمی و اجتماعی میان اندلس و شرق عالم اسلامی است.